Mevzuata aykırı işlem ve eylemlerden dolayı idari para cezaları uygulanabilmektedir. İdari para cezaları, mevzuata ve idari düzene aykırılık nedeniyle doğrudan idari merciler tarafından verilmektedir. Yani ceza niteliğindeki bu kararlar, yargı organlarına başvurulmadan idare tarafından alınır ve uygulanır. Elbette ki idare kendisine tanınan bu yetkiyi sınırsız ve keyfi şekilde kullanamaz. Bu yaptırımı uygulama yetkisi idareye verilmiş ve bu yaptırım yasada açıkça izne bağlanmış olmalıdır.
Belirtmiş olduğumuz gibi bu konudaki en önemli nokta, idari para cezalarının idarenin inisiyatifine bırakılmamış olmaması ve idarenin bu yetkisini ancak yasada belirtilen sınırlar içinde ve açıkça izin verilen haller dahilinde kullanabileceğidir. İdari Para Cezası, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’na göre verilmektedir.
İDARİ PARA CEZALARINA KARŞI KANUNDA İTİRAZ YOLU ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR
Hukuk sistemimizde bu cezalara karşı itiraz yolu düzenlenmiştir. Bu cezaların iptali, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27.maddesi uyarınca genel itiraz yolu ile mümkündür. Verilen idari para cezasının yasalara uygun olmadığını yahut usule aykırı bir şekilde ceza verildiğini düşünüyorsak yasadan kaynaklı itiraz hakkımızı kullanmamız mümkündür. Cezanın haksız ya da hukuka aykırı olduğunu düşünen kurumlar için de yine itiraz hakkı mevcuttur.
Başvuru yolu
Madde 27
(1) İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım
kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde, sulh ceza
mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım
kararı kesinleşir
İlgili kanunda aksine bir hüküm öngörülmemişse bu itiraz Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılacaktır. Ayrıca idari para cezaları muhatabı olan kişiye gönderilirken cezaya itiraz süresi ve ilgili merciinin de açık bir şekilde belirtilmesi gerekmektedir.
CEZANIN İLGİLİSİNE USULÜNE UYGUN ŞEKİLDE TEBLİĞ EDİLMİŞ OLMASI GEREKMEKTEDİR
Bu noktada söz konusu cezanın ilgilisine usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş olması çok önemlidir. Tebligatın usul ve yasaya uygun şekilde yapılması gerekir. Uygulamada usulüne uygun şekilde tebliğ olmayan idari para cezalarına sıklıkla rastlandığından ve bu durum önemli hak kayıplarına neden olabildiğinden özellikle cezanın muhatabı olan kişilerin bu duruma dikkat etmesi olası hak kayıplarını önleyecektir.
Bir ihtimal de idari yaptırım kararının, yaptırım uygulanacak ilgili gerçek kişinin huzurunda verilmesidir. Bu halde bu durumun tutanakla tespit edilmesi gerekmektedir ayrıca aynı usule uygun tebliğde söz ettiğimiz gibi bu karara karşı başvurabileceği kanun yolu, mercii ve süresine ilişkin olarak kişinin bilgilendirilmesi gerekir. Karar tutanağını imzalaması istenen kişi tutanağı imzalamak istemeyebilir. Bu durumda imzalamaktan kaçınan kişinin bu durumu tutanağa geçirilip bir örneği ilgili kişiye verilir.
MÜCBİR SEBEPTEN DOLAYI İTİRAZ SÜRESİ KAÇIRILMIŞSA DA BU SEBEP ORTADAN KALKINCA 7 GÜN İÇİNDE İTİRAZDA BULUNULABİLİR.
27. maddenin devamında itirazda bulunacak kişinin herhangi bir zorunluluk ya da mücbir sebep nedeniyle itiraz süresini kaçırması hali de düzenlenmiştir. Bu durumda, bu sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç 7(yedi) gün içinde karara karşı başvuruda bulunulabilir. Bu haklı nedenle yapılacak gecikmiş itiraz kararın kesinleşmesini engellemez. Gecikmenin nedeninin detaylı şekilde anlatılması ve mahkemeden söz konusu kararın yerine getirilmesinin durdurulması talep edilir. Yasal süre olan on beş gün içerisinde mahkemeye dava açılmaz ise idari para cezası kesinleşir ve ilgilisinden tahsil edilir.
BU SÜRELER KANUNDA AKSİ BİR DÜZENLEME YAPILMADIĞI HALDE GEÇERLİ OLAN GENEL SÜRELERDİR. ÖZEL DÜZENLEMELERLE GENEL İTİRAZ SÜRESİNDEN AYRI SÜRELER BELİRLENMİŞSE BU SÜRELERİN İŞLEYECEĞİ UNUTULMAMALIDIR.
Aynı süreler içerisinde, cezayı uygulayan ilgili kuruma da itiraz yapılması da mümkündür. İlgili kuruma yapılacak başvurunun yasada belirtilen 15 günlük süreyi durdurmayacağı unutulmamalıdır. Kısacası hem mahkemeye hem de ilgili kuruma yapılacak başvurular 15 gün içerisinde olmalıdır.
Cezaya itiraz eden kimsenin cezai yaptırım uygulanan ilgili, kanuni temsilcisi veya avukatı olması gerekmektedir. Aksi halde süreler kaçırılmış ve hak kaybedilmiş olacaktır.
3.000 TL ÜZERİNDEKİ İDARİ PARA CEZALARI İÇİN SULH CEZA MAHKEMESİNİN VERDİĞİ KARARA İTİRAZ EDİLEBİLİR.
İlgili kanunda 3.000 (üç bin) TL ve altındaki idari para cezaları için itiraz üzerine Sulh Ceza Mahkemesince verilecek kararlar kesin olduğu ve bu kararlara karşı başka bir mahkemeye başvurma hakkı olmadığı düzenlenmiştir. 3.000 (üç bin) TL üzerindeki idari para cezaları için ise Sulh Ceza Mahkemesinin verdiği son karara karşı, söz konusu mahkemenin yargı çevresinde yer alan Ağır Ceza Mahkemesine en geç yedi gün içinde itiraz edilebilir.
İDARİ PARA CEZASI VEREBİLEN KURUMLAR
---DEVLET TÜZEL KİŞİLİĞİ (Bakanlıklar, belediyeler, emniyet, kaymakamlık, valilik)
---GENEL MÜDÜRLÜKLER (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Orman Genel Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü…)
---SOSYAL KAMU KURUMLARI (İŞKUR, Sosyal Güvenlik Kurumu, Bilimsel Kamu Kurumları…)
---KAMU KURUMU NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARI (TOBB, Türkiye Barolar Birliği, Eczacılar Birliği, Türk Tabipleri Birliği)
---DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR (RTÜK, Telekomünikasyon Kurumu, SPK, BDDK, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Rekabet Kurumu…)
AYRICA MAHKEMELER TARAFINDAN VERİLEN HUKUKİ SONUÇLARI TAMAMEN FARKLI OLAN ADLİ PARA CEZASI NİTELİĞİNDE CEZALAR MEVCUTTUR.
İdari para cezaları çok sayıda değişik kurum ve kuruluş tarafından verilebilmektedir. Usulüne uygun verilmeyen bu cezalar uygulamada hak kayıplarına yol açabilmektedir. Bu yaptırımlarla karşı karşıya kalan kişi, şirket ve kurumlar geciktirmeden yasal süreleri dikkate almaları ve ilgili mercilere itiraz etmeleri gerekmektedir.
HİZMETLERİMİZ VE İLETİŞİM
Kocaeli-Gebze avukatı olarak idari para cezaları ve itiraz yolları hakkında müvekkillerimize hizmet sunmaktayız.
Daha detaylı bilgi edinmek için İstanbul'un Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Beykoz, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar, Zeytinburnu ilçelerinde ve Kocaeli'nde avukatlık ve danışmanlık hizmeti veren Polatoğlu Hukuk Bürosu’nu ziyaret edebilir veya iletişim bölümünden bizimle iletişime geçebilirsiniz.