Önceki makalelerimizde kanuna aykırı, usulsüz ve yolsuz düzenlenen tapu kayıtlarına uygulamada sıklıkla rastlandığını ve bu tür durumlarda açılabilecek olan tapu iptali ve tescil davalarını genel hatlarıyla açıklamıştık. Bu yazımızda aile konutu şerhi nedeniyle tapu iptal ve tescil davalarına yer vereceğiz.
AİLE KONUTU NEDİR?
Aile konutu kavramı TMK 194’te düzenlenmiştir. Buna göre :
II. Aile konutu
Madde 194
Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.
Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebilir.
Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir.
Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı hâline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur.
Aile Konutu Şerhi Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası
Yukarıda paylaştığımız maddeden görüleceği üzere eşlerden biri diğerinin “açık rızasını” almadan aile konutu olan taşınmazı üçüncü kişilere devredemez veya taşınmaz üzerinde üçüncü kişi yararına ipotek vb. gibi sınırlı ayni haklar tesis edemez . Bunun sonucunda aile konutu şerhi bulunan taşınmaz üzerinde eşin açık rızası alınmadan yapılan devir işlemi tapu iptal ve tescil davası yoluyla geçersiz hale getirilir.
Tapuda Devir işleminin Tarafı olan İyiniyetli Üçüncü Kişinin Durumu
Malik olmayan eşe Tapu Müdürlüğü’nden istenen evraklarla birlikte giderek, söz konusu taşınmaza aile konutu şerhi verilmesini talep edebilmesi hakkı tanınmıştır. Eğer tapu kütüğünde aile konutu şerhi konulmadıysa tapudaki devir işleminin tarafı olan iyiniyetli üçüncü kişinin hakkı korunur MK md.1023 hükmünce korunur.
Madde 1023 - Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.
Diğer başlıklarda da incelediğimiz gibi burda da esas olan üzerinde aile konutu şerhi olmayan taşınmaz devralanın ile konutu olduğunu bilmeyen ya da bilemeyecek durumda olan üçüncü kişi olmasısıdır. Bu durumda iyiniyetli 3. Kişinin tapuya güven ilkesinden yararlanması asıldır.
Tapuda aile konut şerhi olmasa bile işlemin tarafı iyiniyetli değilse yani bunu bilebilecek durumda olan veya bilen kişi olması durumunda iyiniyet savunması dinlenmeyecektir.
YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2010/9123
Karar Numarası: 2010/12688
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Davacı kadın, üzerinde aile konutu şerhi bulunmayan dava konusu meskenin tapuda kayden malik olan davalı eşi R. T. tarafından, kendisinin rızası alınmadan diğer davalı A. B.'ye satıldığını, söz konusu taşınmazın aile konutu olduğunu iddia ederek davalı A. B. adına olan tapu kaydının iptalini, davalı eşi R. T. adına tesciline ve tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Türk Medeni Kanununun 194.maddesi uyarınca, eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Eşlerin dava konusu olan evi aile konutu olarak kullandıkları tartışmasızdır. Davalı A.. B..'nin bu yeri satın alırken aile konutu olduğunu ve davacı eşin satışa rızası bulunmadığını bildiği dosya kapsamı ile sabittir. Davalı kocanın borçları için de olsa aile konutunu satması açık rıza koşulunu ortadan kaldırmaz. Tapuda aile konutu şerhi olmasa da iyiniyetli olmayan alıcının iktisabı korunmaz(TMK.md.1023).Açıklanan nedenlerle davacı kadının tapu iptali tescil ve aile konutu şerhi konulmasına ilişkin istemlerinin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde ret hükmü kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.24.06.2010
Kocaeli-Gebze avukatı olarak alanında deneyimli, uzman, birikimli ve profesyonel kadromuzla tapu iptali ve tescil davaları alanında müvekkillerimize hizmet sunmaktayız.
Tapu iptali ve tescil davaları hakkında detaylı bilgi edinmek için İstanbul'un Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Beykoz, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar, Zeytinburnu ilçelerinde ve Kocaeli'nde, Gebze ve Darıca bölgelerinde avukatlık ve danışmanlık hizmeti veren Polatoğlu Hukuk Bürosu’nu ziyaret edebilir veya iletişim bölümünden bizimle iletişime geçebilirsiniz.