Sermaye piyasaları güvene dayalı olarak işleyen piyasalardır, kurumların ve şahısların piyasaya olan güveni ekonominin sağlıklı şekilde işlemesi ve devamlılığı açısından önemlidir. Bu güveni ve piyasanın sağlıklı şekilde işlemesini korumak amacıyla Sermaye Piyasası Kanunu’nda birtakım düzenlemeler yapılmış, sermaye piyasasının işleyişini ve devamlılığını tehlikeye sokabilecek fiiller yaptırıma bağlanmıştır. Sermaye Piyasası Kurulu’nun haftalık yayımlanan bültenine bakıldığında VI-104.1 Piyasa Bozucu Eylemler Tebliği'nin 5. Maddesi’nin maddesinin birinci fıkrasının (a), (ç) , (f) ve (e) bentleri , 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun (SPKn) “Bilgi Suistimali” başlıklı 106’ncı ve “Piyasa Dolandırıcılığı” başlıklı 107’nci düzenlemelerinden çok sayıda idari para cezası ve tedbir verildiği görülmektedir. Ayrıca VI-104.1 Piyasa Bozucu Eylemler Tebliği'nde hangi fiillerin piyasa bozucu eylemler kapsamında sayılmadığı ve piyasa bozucu eylemlerin neler olduğu bu Tebliğ ile açıklanmıştır. Buna göre “İçsel bilgi veya sürekli bilgilere ilişkin piyasa bozucu eylemler” 4. Maddede, “Emir veya işlemlere ilişkin piyasa bozucu eylemler” 5. Madddede, “İletişim veya haberleşme yoluyla işlenen piyasa bozucu eylemler” 6.maddede düzenlenmiştir. Ayrıca ilgili tebliğin 7.maddesinde diğer piyasa bozucu eylemlerin neler olabileceği de açıklanmıştır.
Aşağıda Danıştay 13.Dairesi’nin borsa manipülasyonu (piyasa dolandırıcılığı) suçu ve işlem yapma yasağına ilişkin kararını sunuyoruz.
DANIŞTAY 13. DAİRESİ, 2005/7503 E., 2006/1431 K.
ÖZETİ: Davacının da aralarında bulunduğu yatırım grubunun istanbul menkul kıymetler borsasında yaptığı bir kısım işlemlerinin yapay fiyat ve yapay piyasa oluşturma suçu kapsamında olduğundan bahisle davacı hakkında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ve teşkilâtlanmış diğer piyasalarda geçici işlem yapma yasağı getirilmesine ve işlem yapma yasağı getirildiği tarih itibariyle sahip olduğu hisse senetlerinin kurul kaydından çıkarılmasına ilişkin işlemin davacıya ilişkin kısmı ile işlemin dayanağı olan sermaye piyasası kurulu ilke kararlarında hukuka aykırılık bulunmadığı, davacı hakkında cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına ilişkin kısmının ise idarî davaya konu olabilecek nitelikte bulunmadığı hakkında…
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 46. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde, Sermaye Piyasası Kurulu'na Yasa'nın 47/A bendinde sayılan fiillere doğrudan yada dolaylı iştirak ettikleri saptanan gerçek veya tüzel kişilere borsalar ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda geçici veya sürekli işlem yapmalarının önlenmesini teminen gerekli tedbirleri alma yetkisi tanınmıştır.
İşin esasına gelince; 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 1. maddesinde, bu Kanunun konusunun, tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını sağlamak amacıyla, sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını düzenlemek ve denetlemek olduğu, 22. maddesinin son fıkrasında da, Kurulun yetkilerini düzenleyici işlemler ve özel nitelikte kararlar alarak kullanacağı, özel nitelikteki kararlardan kamuoyunu ilgilendirenlerin Kurulun haftalık bülteni ile ilgili kişi ve kuruluşlara duyrulacağı belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 47. maddesinin A/2 bendinde, yapay olarak, sermaye piyasası araçlarının arz ve talebini etkilemek, aktif bir piyasanın varlığı izlenimini uyandırmak, fiyatlarını aynı seviyede tutmak, artırmak veya azaltmak amacıyla alım ve satımını yapan gerçek kişilerle, tüzel kişilerin yetkilileri ve bunlarla birlikte hareket edenlerin cezai sorumluluğu düzenlenmiş ve 46. maddesinin 4487 sayılı Yasa ile değişik (i) fıkrasında, Kurulun, 47. maddenin (A) bendinde sayılan fiillere doğrudan ya da dolaylı olarak iştirak ettikleri Kurulca tespit edilen gerçek ve tüzel kişilerin, borsalar ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda geçici veya sürekli olarak işlem yapmalarının önlenmesini teminen gerekli önlemleri almaya yetkili olduğu kurala bağlanmıştır.
“…Davacıya borsalar ve teşkilatlanmış piyasalarda geçici işlem yapma yasağı getirilmesi ve sahibi bulunduğu hisse senetlerinin Kurul kaydından çıkarılmasına ilişkin işleme gelince;
Dosyada mevcut 26.05.2003 tarih ve XIII-20/10-6 sayılı Denetleme Raporunun incelenmesinden, aralarında davacının da bulunduğu kişilerce...Risk Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. hisse senedinde 11.8.2000-19.9.2000 tarihleri arasında yapay fiyat ve yapay piyasa oluşturularak manipülatif işlemler gerçekleştirdiklerinin hukuken yeterli ve inandırıcı delillerle belgelendirildiği anlaşılmakta olup, bu haliyle davacının eyleminin 2499 sayılı Kanunun 47/A-2 maddesinde düzenlenen manipülasyon suçunu oluşturduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davacı hakkında 2499 sayılı Kanunun 46. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi hükmü gereğince tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Öte yandan, Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına ilişkin işlem, idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem niteliği taşımadığından, davanın bu kısmının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca reddi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dosyasındaki bilgi ve belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü;
Dava, davacının da aralarında bulunduğu yatırımcı grubunun...Risk Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. hisse senedinde 11.08.2000 - 19.09.2000 tarihleri arasında yapmış olduğu alım-satım işlemlerinin yapay fiyat ve yapay piyasa oluşturma suçu kapsamında olduğu belirtilerek tesis edilen Sermaye Piyasası Kurulu Karar Organı'nın 30.05.2003 tarih ve 28/651 sayılı işleminin; davacı hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda geçici işlem yapma yasağı getirilmesine ve işlem yapma yasağının getirildiği tarih itibariyle sahip olduğu hisse senetlerinin Kurul kaydından çıkarılmasına ilişkin kısmı ile bu işlemin dayanağı olan Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) 28.02.2001 tarih ve 11/249 ve 28.03.2002 tarih ve 16/436 sayılı ilke kararlarının istemiyle açılmıştır.
Davacının Anayasa'ya aykırılık iddiası ciddi bulunmamıştır.
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunun 1. maddesinde, bu Kanunun konusunun, tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını sağlamak amacıyla, sermaye piyasasının güven açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını düzenlemek ve denetlemek olduğu belirtilmiştir. Yine, Kanunun SPK'nın görev ve yetkilerini düzenleyen 22. maddesinin son fıkrasında, Kurulun yetkilerini, düzenleyici işlemler ve özel nitelikte kararlar alarak kullanacağı, özel nitelikteki kararlardan kamuoyunu ilgilendirenlerin Kurulun haftalık bülteni ile ilgili kişi ve kuruluşlara duyurulacağı kuralı yer almıştır.
Kanunun 47. maddesinin A/2 bendinde, yapay olarak, sermaye piyasası araçlarının arz ve talebini etkilemek, aktif bir piyasanın varlığı izlenimini uyandırmak, fiyatlarını aynı seviyede tutmak, artırmak veya azaltmak amacıyla alım ve satımını yapan gerçek kişilerle, tüzel kişilerin yetkilileri ve bunlarla birlikte hareket edenlerin cezai sorumluluğu düzenlenmiş ve 46. maddesinin 4487 sayılı Yasa ile değişik (i) fıkrasında, Kurulun, 47. maddenin (A) bendinde sayılan fiillere doğrudan ya da dolaylı olarak iştirak ettikleri Kurulca tespit edilen gerçek ve tüzel kişilerin, borsalar ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda geçici veya sürekli olarak işlem yapmalarının önlenmesini teminen gerekli önlemleri almaya yetkili olduğu kurala bağlanmıştır.
Dava konusu edilen ve Haftalık Bültende yayınlanan 28.2.2001 günlü 11/249 sayılı ve 28.3.2002 günlü 16/436 sayılı ilke kararlarının incelenmesinden, bunların haklarında işlem yasağı getirilen kişi ve kurumların …..bank nezdindeki menkul kıymetlerine ve aracı kurumlardaki hesaplarının işleyişine ve işlem yasağı alınması ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasların ayrıntılarını belirlediği yasaya aykırı veya yasal çerçeveyi aşan bir yönünün bulunmadığı anlaşıldığından, söz konusu ilke kararlarında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Davacıya borsalar ve teşkilatlanmış piyasalarda işlem yapma yasağı getirilmesi ve sahibi bulunduğu hisse senetlerinin Kurul kaydından çıkarılmasına ilişkin işleme gelince;...Risk Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. hisse sentlerinde 11.08.2000-19.09.2000 döneminde meydana gelen fiyat ve miktar hareketlerine ilişkin olarak, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından hazırlanan 19.01.2001 tarih ve KEY/İ-34 sayılı inceleme raporu ihbar kabul edilerek, Sermaye Piyasası Kurulu uzmanları tarafından yapılan denetim sonucunda düzenlenen 26.05.2003 tarih ve XVII-20/10-b sayılı denetleme raporuyla tespit edilen eylemleri nedeniyle 30.05.2003 tarihli Kurul toplantısında davacıya eylemlerinin Sermaye Piyasası Kanunu'nun 47/A-2 maddesinde tanımlanan manipülasyon suçunu oluşturması nedeniyle aynı Yasanın 46.maddesinin 1.fıkrasının (i) bendi uyarınca 30.05.2003 tarihinde mesai bitiminden itibaren geçerli olmak üzere borsalar ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda geçici olarak işlem yasağı getirilmesine ve işlem yasağının getirildiği tarih itibariyle sahibi bulunduğu hisse senetlerinin Kurul kaydından çıkarılmasına karar verildiği anlaşılmış olup, davacının 26.05.2003 tarih ve XVII-20/10-b sayılı Denetleme Raporu'nda tespit edilen eylemleri nedeniyle 2499 sayılı Yasa'nın 46/i maddesi uyarınca tesis edilen işlemin davacı hakkında geçici işlem yasağı getirilmesine ve işlem yasağının getirildiği tarih itibariyle sahip olduğu hisse senetlerinin kurul kaydından çıkarılmasına ilişkin kısmında hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın, Sermaye Piyasası Kurulu İlke Kararları ile 30.05.2003 tarih ve 28/651 sayılı işlemin davacıya geçici işlem yasağı getirilmesi işlem yasağı getirildiği tarih itibarı ile sahip olduğu hisse senetlerinin kurul kaydından çıkarılmasına ilişkin kısmının reddine oyçokluğu; davacı hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına ilişkin kısmının incelenmeksizin reddine, aşağıda dökümü yapılan 84,20 YTL yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, Asgari Avukatlık Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 400,00 YTL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, oybirliği ile 17.03.2006 tarihinde karar verildi.
HİZMETLERİMİZ VE İLETİŞİM
Kocaeli-Gebze avukatı olarak sermaye piyasası ve piyasa bozucu eylemler hakkında müvekkillerimize hizmet sunmaktayız.
Daha detaylı bilgi edinmek için İstanbul'un Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Beykoz, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar, Zeytinburnu ilçelerinde ve Kocaeli'nde avukatlık ve danışmanlık hizmeti veren Polatoğlu Hukuk Bürosu’nu ziyaret edebilir veya iletişim bölümünden bizimle iletişime geçebilirsiniz.