Buket Polatoglu
Ülke genelindeki koronavirüs salgını nedeniyle çalışma yaşamı da bundan büyük ölçüde etkileniyor. Koronavirüs salgınının etkilerini azaltmak çerçevesinde alınan ekonomik tedbirlerden biri de kısa çalışma ödeneğine dair yapılan birkaç değişiklik oldu. İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Ek 2. Maddesinde düzenlenen çalışma ödeneğine göre yasada belirlenen şartların oluşması halinde sigortalıların çalışamadıkları dönem için işsizlik sigortası fonundan gelir sağlayan bir uygula mevcut olup bugünlerde kısa çalışma ödeneğiyle ilgili sorulan sorular artmaktadır.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİ NE ZAMAN DEVREYE GİRER?
1.) Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebebin oluşması,
2.) İş yerindeki;
* Haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması.
* Faaliyetin geçici olarak kısmen durması.
* Faaliyetin geçici olarak tamamen durması halinin oluşması.
Durumları ortaya çıktığında kısa çalışma ödeneğinden söz etmek mümkün olacaktır.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN SÖZ EDEBİLMEK İÇİN HANGİ KRİTERLERE BAKILMALIDIR?
Kısa çalışmada bakılması gereken nokta iş sürelerindeki azalmadır. Kısa çalışma üretim miktarı değil, çalışma süresi üzerinden değerlendirilir. İş sürelerinde belirlenen seviyelerde azalma olmadığı halde, mal ve hizmet üretimi açısından azalma olması kısa çalışma için yeterli olmaz.
Kısa çalışma ödeneği, genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı(mücbir) sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Yani kısa çalışma ödeneğinde süre en fazla 3 ay olup Cumhurbaşkanlığı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir ancak henüz böyle bir karar verilmemiştir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN YARARLANABİLMENİN KOŞULLARI NELERDİR?
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen yasa değişikliği ile 'Kısa Çalışma Ödeneği' şartları hafifletilmiştir. İşçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, işverence Kuruma yapılan başvurunun uygun bulunmasının yanında, kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün içinde kesintisiz çalışmış olması ve son üç yıl içinde adına en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması gerekmekteydi. Ancak yaşadığımız bu Covid-19 salgını sürecinde yapılan değişiklikle kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilme şartları kolaylaştırılmıştır. Kabul edilen yasa değişikliği ile bu şart kolaylaştırılmış ve uygulamadan yararlanmak isteyenlerin 600 gün şartı 450 güne, 120 gün şartını da 60 güne düşürülmüştür.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE KİM NASIL BAŞVURUR?
Kısa çalışma ödeneğine başvurabilecek olan taraf işverendir. Bu Kanuna göre sigortalı sayılan kişileri hizmet sözleşmesine tabi olarak çalıştıran işveren, kısa çalışma talebini, derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye İş Kurumuna, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya bir yazı ile bildirir. Elektronik ortam üzerinden başvuru mümkündür ve COVİD-19 salgınının yaşandığı günlerde zorlayıcı sebeple elektronik başvuru bu dönem için zorunlu tutulmuştur. İşveren tarafından yapılan başvuru İŞKUR tarafından değerlendirilecektir.
Başvuru şartlarının oluştuğunu düşünen işveren, genel ekonomik, bölgesel veya sektörel kriz ile zorlayıcı sebeplerin işyerine olan etkilerini ve zorlayıcı sebebin ne olduğunu açıklayarak, bunlara ilişkin kanıtları ile işyerine ait bilgi ve belgeleri de ibraz ederek İş Kur’a başvurmalıdır. Kısa çalışma için başvuru yapıldığında bu hallerin oluşup oluşmadığına İş-Kur yönetim kurulunca karar verilmektedir. Zorlayıcı sebeplerin varlığı halinde ayrıca yönetim kurulu kararı gerekmemektedir. Koronavirüs sebebiyle yapılacak başvurular, kurumun yönetim kurulu kararı almasını gerektiren nitelikte olmadığından ve zorlayıcı sebep sayıldığından bu başvurulara ilişkin kurum yönetim kurulu karar almayacaktır.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN MİKTARI NEDİR VE HANGİ SÜREYLE ÖDENİR?
Sigortalıya yapılacak olan günlük ödeme sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları üzerinden hesaplanacak günlük ortalama kazancın %60’ı üzerinden gerçekleşmektedir. Ödeneğe yasa gereği bir tavan getirilmiş olup bahsettiğimiz şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150'sini geçemez.
ÖZETLE; Kısa çalışma ödeneği, ücret niteliğine sahip olmamakla birlikte iş ilişkisinin askıya alınması zorunluluğu sebebiyle ortaya konan bir uygulamadır. Bu uygulama ile yoksun kalınan ücretin en azından bir kısmını karşılamaya dönük bir sosyal ödeme kısa çalışma ödeneği altında yapılmaktadır.
HİZMETLERİMİZ VE İLETİŞİM
Kocaeli-Gebze iş avukatı olarak iş hukulu alanında uzman kadromuzla müvekkillerimize hizmet sunmaktayız.
Daha detaylı bilgi edinmek için İstanbul'un Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Beykoz, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Silivri, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar, Zeytinburnu ilçelerinde ve Kocaeli'nde avukatlık ve danışmanlık hizmeti veren Polatoğlu Hukuk Bürosu’nu ziyaret edebilir veya iletişim bölümünden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Sitemizde yer alan tüm makaleler ve bilgilerin izinsiz çoğaltılması, paylaşılması yasaktır. Sitemizde yer alan tüm makalelerin ve yazıların tüm hakları Polatoğlu Hukuk Bürosuna aittir.
