Buket Polatoglu
Futbolcu Sözleşmeleri Ve Feshi
Futbol özellikle ülkemizde hep özel bir tutkuyla hayran olunmuş, takip edilmiş tutku dolu bir spor olarak kendisini göstermektedir. Bu yazımızda profesyonel klasmandan amatör lig klasmanına varan futbolcu sözleşmeleri ve feshi hakkındaki birçok unsura değinmek istiyoruz. Öncelikle futbolcular ve onların temel çalışma alanı olan futbol kulüpleri arasında yapılan sözleşmenin profesyonel sözleşme olarak kabul edildiğini söylemeliyiz. Hizmet sözleşmesi olmaksızın iş sözleşmesi olarak mevzuatta yer alan bu sözleşmelerin pek çok detayı bulunmaktadır.
Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenen profesyonel futbolcu sözleşmeleri çerçevesinde bu süreli anlaşmalar dört şekilde kendisini göstermektedir; Futbolcunun tek taraflı sözleşme feshi, spor kulübünün tek taraflı sözleşme feshi, futbolcu ile kulübün karşılıklı anlaşmaya dayalı feshi ve sözleşmede yer alan sürenin dolmasıyla gerçekleşmektedir.
Kulüp ve futbolcu arasında yazılı bir anlaşma olmasızın tek taraflı fesihlerin hukuki yaptırım ve sonuçları vardır. Fesih hakkına sahip olmak bu tür tek taraflı fesihlerde oldukça önemlidir. Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı uyarınca tek taraflı futbolcu feshi hakları yer almaktadır.
Futbolcu Fesih Hakkı
Türkiye’deki sporcuların tek taraflı fesih hakkından yararlanabilmesi için Türkiye Futbol Federasyonu’nun Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı 25. Maddesinde düzenlenen detaylar büyük bir önem taşımaktadır. Bu talimatta yer alan maddeye göre futbolcuların sözleşmeye uymayan kulüp yaptırımları ve ücretlerinin kulüp tarafından ödenmemesi gibi durumlarda fesih hakkı doğmaktadır. Kulüp kaynaklı yaşanabilecek herhangi haksız bir sözleşme detayına dair futbolcunun kulübüne ihtar çekmesinin ardından 7 iş günü içerisinde şartların yerine getirilmesi beklenmektedir. Aksi durumda tek taraflı fesih hakkı uygulanabilmektedir. Futbolcuların haklarını korumakla mükellef olan Federasyonun sporcu tarafından gelen ihtarı faks ile kulübe bildirmesiyle de yasal sürece girilmektedir.
Spor Kulübü Fesih Hakkı
Bilindiği üzere spor kulüpleri futbolcularla yaptığı sözleşmeler dolayısıyla her sözleşmeden ve maddesinden sorumlu olmaktadır. Karşılıklı yapılan bu sözleşmede futbolcunun sözleşmesini tek taraflı fesih etmek isteyen kulüplerin federasyonun yayımladığı talimatlar doğrultusunda haklarından yararlanması mümkündür. Kulüplerin tek taraflı fesih haklarını uygulayabilmesi için bir takım unsurların gerçekleşmesi gerekmektedir. Bunlar arasında; Futbolcunun hak ve men mahrumiyetinin yanı sıra en az 6 ay maçlardan uzak kalmış olması, Futbolcunun 22.madde uyarınca belirli olan sorumluluklarını ihlal etmesi ve futbolcunun maç müsabakaları dışında istirahat ya da hastalık hallerinin 6 ayı aşmış olması gösterilebilir.
Karşılıklı Fesih
Futbolcu ile kulüp arasında yapılan transfer sözleşmesi her iki tarafında karşılıklı anlaşarak fesih edilmesiyle son bulabilmektedir. Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı 26. Maddesinde yer alan belgelerin Türkiye Futbol Federasyonuna bildirilmesi gerekmektedir. Futbolcunun başka bir spor kulübü ile anlaşması ve mevcut kulübü ile anlaşarak fesih gerçekleştirmesi mümkündür. Madde 26’da belirtilen futbolcu karşılıklı fesih hakkındaki tüm detaylar TFF’ye ibraz edilmelidir. Gerekli belgeler arasında; Karşılıklı sona erdirme sözleşmelerinde vekil vasıtasıyla imzalanan belge beyannamesi, futbolcunun imza tarihinden 30 gün önce düzenlenen sona erdirme sözleşmesindeki açıklamaları barındıran noter tasdikli imza beyannamesine ek olarak kulübü temsil eden kişilerin noter tasdikli imza sirküleri yer almaktadır. Karşılıklı fesih işlemlerinin sonlanması için bu hükümler yerine getirilmelidir.
Futbolcunun Sözleşmesini Haksız Bir Şekilde Sona Erdirmesi
Kulüp ya da futbolcunun herhangi bir haklı nedene dayanmaksızın sözleşmesini fesih etmesi beraberinde birçok cezayı bir araya getirecektir. TFF, Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı 29.maddesinde yer alan fesih kurallarını inceleyerek fesih kararını neticelendirecektir. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatları 2.maddesinde belirtilen unsurlar gereğince futbolcu ve kulüp arasında yaşanan anlaşmazlıkların tarafların başvurusu sonrasında değerlendirilmeye alındığı bilinmektedir. Ancak bunun herhangi bir zorunluluk taşımadığı da eklemeliyiz. Adli yargının devreye girdiği nokta taraflardan birinin kabul etmemesi ile mümkündür. Haksız nedenlerle sözleşmeyi bozan kulüp ya da futbolcu fark etmeksizin aleyhine bir tazminat hükmedilecektir.
Futbolcu fesih hakları arasında haksız olduğu halde sözleşmeyi bozan kişiye tazminat yaptırımı uygulanacaktır. Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı 30.maddesinde belirtildiği üzere haksız olduğu halde sözleşmesinin gereklerini yerine getirmeyen ve fesheden futbolcuların tazminat ödemesi kararlaştırılmıştır. Futbolcunun fesih hakkının haklı ya da haksız gerekçelerle değerlendirilmesi için Türkiye Futbol Federasyonuna fesih açıklamasını içeren ihbarnameyi noter aracılığıyla göndermesi gerekmektedir. Bu bilgilendirmenin yapılmaması durumunda fesih işlemlerinin kayıt dışı kalacağı bilinmelidir. Kulüp ya da futbolcunun haklı olup olmadığı incelenerek gerekli tazminatların TFF yönetimi tarafından sağlanacağını söyleyebiliriz.
Sözleşmesi devam eden ve kulüp sorumluluğunda olan futbolcunun haksız gerekçelerle sözleşmesini fesih etmesi kendi aleyhine olacak ve Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatını ihlal etmesinden dolayı tazminatla sonuçlanacaktır. Haklı gerekçelerle fesih hakkını kullanan futbolcunun gerekli belgeleri TFF’nuna ilettiği takdirde gerekli incelemeler yapılacak, kulübünce ödenecek tazminat miktarı belirlenecek ve kulüp üzerine belirli transfer yasakları ve yaptırımlar uygulanacaktır.
Haksız Sebeplerle Futbolcu Feshi Ve Sportif Cezalar
Futbolcu sözleşme feshi ile ilgili Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı 30.Maddesindeki hükümler uyarınca; sözleşme sürecinde haksız sebeplerle fesih işlemi gerçekleşirse tazminat ödemenin yanı sıra sportif cezalar da uygulanabilmektedir. Sportif cezalar arasında bir örnek vermek gerekirse; futbolcunun 6 ay sahalardan uzak kalmasını gösterebiliriz. Ağırlaştırıcı sebeplerle sportif cezaların daha yüksek seviyede verilmesi de mümkündür. Futbolcunun fesih sürecinde kulüp tarafından haksızlık yapılması durumunda iki farklı yaptırım göze çarpmaktadır. Kulüp ile ilgili sportif ve tazminat içeren cezaların yanı sıra futbolcunun haklı neden olmaksızın sözleşme fesih hakkı kazanmasını gösterebiliriz.
Haklı Sebeplerle Futbolcu Feshi Ve Yaptırımlar
Spor Kulüpleri ve profesyonel futbolcular arasında karşılıklı anlaşmaya dayanan sözleşmelere profesyonel futbolcu sözleşmeleri denmektedir. Bu sözleşmelerin içeriğinde birçok hukuki yaptırımlar yer almaktadır. Kulübün futbolcuya sunacağı imkanlar ve sözleşmede yer alan detayların yerine getirilmesinin yanı sıra futbolcunun sorumlukları dahilinde bulunan sportif hizmetleri de bu sözleşmenin temel noktası olarak görebiliriz. Her iki tarafın sözleşme fesih hakları Türkiye Futbol Federasyonun belirlediği Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferi Talimatında yer alan maddelerde titizlikle belirtilmiştir. Özellikle 27. Ve 28 madde uyarınca futbolcuların fesih hakları; kulübün sözleşmeden kaynaklanan sorumlulukları yerine getirmemesi, maaş ödemelerinde aksama ve sportif faaliyetlerde yaşanabilecek uyuşmazlıklar gösterilebilir.
Haklı sebeplerle futbolcu feshi Talimatın 28. Maddesinde yer almaktadır. Kulübü ile sözleşmesinde yer alan ekstra detayların dışında bir futbolcunun kulübündeki resmi maçların %10’undan az bir süre görevlendirilmesi de haklı sebeplerle sözleşme fesih imkanı sunmaktadır. Futbolcunun haklı olduğu fesih hakkında Türkiye Futbol Federasyonunun yaptırımları oldukça çeşitlidir. Tazminat ve sportif men cezaları kulüplerin fesih sözleşmelerinde aleyhine olabilecek nedenler arasında gösterilebilir. FIFA Oyuncuların Transfer Ve Statüsü Talimatı 15. Maddesinde yer alan önemli bir içerik de profesyonel sözleşme imzalamış futbolcuların resmi maçların en az %10’unda görev yapması gerektiğidir. Aksi durumda futbolcuya tek taraflı sözleşme fesih hakkı doğacaktır. Sözleşmede yer alan sezonun son maçıyla birlikte futbolcunun bu hakkı kullanabilmesi mümkündür.
Bu talimatlarda yer alan bir diğer madde ise; futbolcunun haklı sebeplerle fesih işlemlerinde sakatlıklar, takım içerisindeki misyonu, geçmiş kariyeri, yaşı ve sportif haklı sebebe dayalı fesih istenci incelenerek bir değerlendirme sonucu paylaşılacaktır. Futbolcunun profesyonel sözleşmesinde yer alan anlaşmalara uymaması halinde kulübünü Türkiye Futbol Federasyonuna şikayet edebilir, konu hakkında inceleme başlatılarak haklı gerekçelerin somutlaşmasıyla birlikte maddi ve sportif men cezaları onanabilir.
Futbolcu Sözleşmeleri Feshi Ve Sonuçları
Her futbolcunun profesyonel sözleşmesinde yer alan süresinin dolmasıyla birlikte herhangi bir kural olmaksızın tek taraflı fesih sürecinden ziyade serbest kalma hakkı mevcuttur. Futbolcu fesih hakkı kullanımında haklı gerekçeler göz önünde tutulmalı ve Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı’nda yer alan maddelere göre hareket edilmelidir. Sözleşme süresi beklenmeksizin tek taraflı sözleşme fesihlerinde futbolcunun kulübü ile idari ve mali yaptırımlar içerisine girmesi kaçınılmazdır. Türkiye Futbol Federasyonu’nun haklı gerekçelerle futbolcunun fesih hakkını koruması ise kaçınılmaz olacak, sporcunun kulübüne karşı maddi ve sportif yaptırım uygulamaları gecikmeyecektir.
