KOCAELİ-İZMİT ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ-İZALEYİ ŞUYU DAVASI AVUKATI
İzaleyi şuyu davası bir diğer adıyla ortaklığın giderilmesi olarak anılmaktadır. Türkiye’de özellikle miras konularında çok sık davalara konu olmaktadır. Adından da anlaşılacağı gibi bir taşınmaza ortak şekilde malik olan kişiler tarafından talep doğrultusunda mahkemenin payları oranında paylaştırması şeklinde anlaşılabilir. Fakat bu mümkün olmuyorsa bu durumda taşınmaz satılarak payları oranında satış bedeli de mahkeme tarafından paylaştırılabilir. İlgili düzenleme ise Türk Medeni Kanunu’nda şu şekilde düzenlenmektedir:
Madde 698- Hukukî bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir.
Paylaşmayı isteme hakkı, hukukî bir işlemle en çok on yıllık süre ile sınırlandırılabilir. Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler, resmî şekle bağlıdır ve tapu kütüğüne şerh verilebilir.
Uygun olmayan zamanda paylaşma isteminde bulunulamaz.
İlk fıkradan anlaşılacağı gibi paydaşlardan her biri malın paylaştırılmasını isteyebilmektedir. Paylaşmayı isteme hakkı ikinci fıkrada da görüleceği gibi 10 yıl süreyle sınırlandırılabilmekte ise de resmi şekilde yapılmasına bağlıdır. Resmi şekil geçerlilik şeklidir. Ama üçüncü fıkradan da anlaşılacağı gibi uygun bir zaman değil ise bu durumda paylaşma isteminde bulunulamaz.
Paylaşmanın ne şekilde yapılacağı ise Türk Medeni Kanunu’nun 699. Maddesinde şu şekilde açıklanmıştır:
Madde 699- Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırmayla satılarak bedelinin bölüşülmesi biçiminde gerçekleştirilir.
Paylaşma biçiminde uyuşma sağlanamazsa, paydaşlardan birinin istemi üzerine hâkim, malın aynen bölünerek paylaştırılmasına, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi hâlinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanmasına karar verir.
Bölme istemi durum ve koşullara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünmesine olanak yoksa, açık artırmayla satışa hükmolunur. Satışın paydaşlar arasında artırmayla yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlıdır.
Paylaşma mahkeme tarafından malın bölüştürülmesi şeklinde yapılabilir. Fakat mal bu şekilde paylaştırılamıyorsa bu durumda pazarlık veya arttırmayla satılarak bedel de bölüşülebilir. Eğer satış paydaşlar arasında açık arttırmayla satılacaksa bu durumda tüm paydaşların rızası gereklidir.
Ortaklığın giderilmesi davasında önemli olan bir diğer konu ise görevli mahkemedir. Görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.
Genellikle dava miras ile alakalı olduğu için bu durum meydana gelirse veraset ilamı alınması zorunlu hale gelecektir.
Konu ile ilgili Yargıtay kararı aşağıda bulunmaktadır:
YARGITAY 14. HUKUK DAİRESİ E. 2016/3726 K. 2018/8982 T. 12.12.2018 tarihli kararında:
DAVA : Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 23.12.2014 gününde verilen dilekçeyle ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 30.09.2015 tarihli hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR : Dava, alacaklı tarafından açılan ortaklığın giderilmesi davasıdır.
Davacı vekili, davacının davalı borçlu ...'den alacağından dolayı davalı hakkında ... 5. İcra Müdürlüğünün 2011/5919 Esas sayılı icra dosyası ile icra takibi başlattığını, borçlunun borcunun ödememesi üzerine babası... 'den intikal eden ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi ... Mevkii 1305, 1306, 1320 parsel sayılı gayrimenkullerdeki hissesine haciz konulduğunu, ... İcra Hukuk Mahkemesince alacaklıya izale-i şuyu davası açmak üzere yetki verildiğini, tüm bu nedenlerle 1305, 1306, 1320 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davalıların tamamının muvafakati ile “hissedarlar arasında” satışa karar verilmiş; hükmü davacı vekili temyiz etmiştir.
Her ne kadar hissedarlar arasında açılan ortaklığın giderilmesi davalarında hissedarların tamamının muvafakati ile hissedarlar arasında satışa karar verilebilirse de bu dava İİK'nun 121. maddesine dayanılarak alacaklı ... tarafından alacağına kavuşmak amacıyla açılan bir ortaklığın giderilmesi davasıdır. Dolayısıyla hissedarların kendi aralarında satışa muvafakati yeterli değildir. Bu durum alacaklının hakkını haleldar edeceğinden ve alacaklının böyle bir satışa usulüne uygun rızası alınmadığından bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 12.12.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Hizmetlerimiz ve İletişim
Kocaeli-İzmit’te bulunan Polatoğlu Hukuk Bürosu olarak ortaklığın giderilmesi davası açma, davanın takibinin yapılması, veraset ilamının alınması gibi konularda uzman kadrosuyla müvekkillerine hukuki danışmanlık vermektedir. Bu kapsamda da daha detaylı bilgi almak için iletişim bölümümüzden bize ulaşabilirsiniz.