KOCAELİ-İZMİT TÜKETİCİ AVUKATI
Türkiyede tüketim kültürünün artması, ürün çeşitliliğin farklılaşması, e-ticaretin yaygınlaşması sebeplerinden dolayı tüketicilerin Tüketici Kanunu çerçevesinde Kocaeli tüketici avukatı olarak hizmet sunmaktayız. Tüketicilerin memnun kalmadıkları ürünleri iadesi, ayıpsızı ile değişimi, indirim istemesi gibi çeşitli seçimlik hakları bulunmaktadır.
AYIPLI MAL
Tüketici seçimlik haklarını kullanıbilmesi için ilk olarak malın ayıplı olması gerekir. Malın ayıplı olması ise:
MADDE 8- (1) Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.
(2) Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir.
Bu çerçevede malın ayıplı olabilmesi için birçok ihtimal olabilir.
- Tüketiciye teslim edildiği anda tarafların anlaştığı örnek veya modele uygun olmaması ayıplı mal sayılmaktadır.
- Bir diğer ayıplı mal sayılmasının sebebi ise objektif olarak sahip olması gereken özelliklere sahip olmamasıdır. Burada objektif olarak sahip olması gereken ayıptan kasıt ortalama bir maldan ortalama bir tüketicinin beklediği menfaattir.
- Tüketiciler genellikle reklam ve reklam benzeri tanıtıcı ilanlara bakarak alışveriş yapmaktadır. Bu çerçeve de bu reklam ve benzeri ilanlardaki özellikleri taşımıyorsa mal ayıplu sayılrı.
- Bir başka ayıplı mal sayılma durumu ise satıcının bildirdiği özellikleri taşımamasıdır.
- Son olarak tüketicinin maddi, hukuki veya ekonomik olarak beklediği menfaati karşılamayan muadili mallardan eksik olan mallar ayıplı sayılmaktadır.
TÜKETİCİLERİN SEÇİMLİK HAKLARI
Tüketici Kanunu çerçevesinde tüketicinin seçimlik hakları ilgili maddede düzenlenmiştir:
MADDE 11- (1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;
a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,
seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
(2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz.
(3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.
(4) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi haklarından birinin seçilmesi durumunda bu talebin satıcıya, üreticiye veya ithalatçıya yöneltilmesinden itibaren azami otuz iş günü, konut ve tatil amaçlı taşınmazlarda ise altmış iş günü içinde yerine getirilmesi zorunludur. Ancak, bu Kanunun 58 inci maddesi uyarınca çıkarılan yönetmelik eki listede yer alan mallara ilişkin, tüketicinin ücretsiz onarım talebi, yönetmelikte belirlenen azami tamir süresi içinde yerine getirilir. Aksi hâlde tüketici diğer seçimlik haklarını kullanmakta serbesttir.
(5) Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya bedelden yapılan indirim tutarı derhâl tüketiciye iade edilir.
(6) Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça karşılanır. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir.
Türk Borçlar Kanunu’na göre daha etkin koruma getiren bu madde sırasıyla incelenecek olursa:
- Tüketici ilk olarak sözleşmeden dönerek malı verebilir. Bu kapsamda sözleşmeden dönme sözleşme hiç yapılmamaış gibi olması manasına gelmektedir. Bu bakımdan da tüketici malı deneme dışında kullanmamış olmalı ve geri vermeye hazır olduğunu bildirmelidir.
- Diğer seçimlik hak ise tüketicinin beklediği menfaati karşılamayan ayıplı malın ayıpsızının değeri arasındaki farkı indirim olarak istemesidir.
- Eğer mal ayıplı ise ve fazla masraf gerektirmiyorsa bu durumda satıcıya tüm masrafları karşılaması koşuluyla tamir ettirebilinir.
- Eğer imkan varsa bu durumda satıcıdan ayıpsız misli ile karşıması istenebilir.
İstisnai durumalara bakılacak olursa:
Eğer ücretsiz onarım ve malın misli ile değiştirilmesi kullanıldığında satıcı için orantısız bir güçlük çıkaracak ise bu durumda diğer seçimlik haklar kullanılması gerekir.
Zamanaşımı:
MADDE 12- (1) Kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir süre belirlenmediği takdirde, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda taşınmazın teslim tarihinden itibaren beş yıldır.
(2) Bu Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası saklı olmak üzere ikinci el satışlarda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu bir yıldan, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda ise üç yıldan az olamaz.
(3) Ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümleri uygulanmaz.
İlk olarak mal tüketiciye teslim edildikten sonra 2 yıllık zaman aşımı süresi vardır. Fakat mal ağır kusur, kast ve hile ile gizlenmişse bu durumda zamanaşımı süreleri uygulanmamaktadır.
YARGITAY KARARLARI
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi E. 2016/17372 K. 2018/1801 T. 4.4.2018
Satım konusu aracın tavanında çatlak olduğu ve bunun üretim hatasından meydana geldiğini bilirkişi raporları ile belirlenmiş olup mahkemenin de kabulündedir. Bu durumda aracın tavanındaki çatlaktan aracın su aldığı ve bunun araçtan beklenen faydayı sağlamayı engellediği açıktır. Bu durumda insan taşıma işinde kullanılan aracın müşteri memnuniyetini sağlamadığı dikkate alındığında ticari olan aracın iadesine ve bedelin tahsiline karar verilmek gerekirken uygun olmayan miktarda semen tenziline hükmedilmesi isabetsizdir.
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı ve davalı K. Otomativ San. ve Tic. A.Ş. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin davalılardan K. A.Ş. tarafından üretilen ticari aracı diğer davalı K. Ltd. Şti.'nden 19.08.2011 tarihinde satın aldığını, 1 hafta sonra kapı arızası meydana geldiğini, serviste kapı motorunun değiştirildiğini ancak arızanın 10 kez yeniden tekrar ettiği halde problemin halen giderilemediğini, son olarak 07.05.2012 tarihli serviste aracın tavanında da çatlak olduğunun belirlendiğini, durumun davalılara ihbar edildiği halde problemin giderilmediğini ileri sürerek, aracın iadesi ile araç bedeli ve masrafların tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı K. A.Ş. vekili, araçtaki kapı arızasının kullanım hatasından kaynaklandığını, araç gövdesindeki hasarın ise temirat ile giderilebileceğini beyan ederek, davanın reddini istemiştir.
Davalı K. Ltd. Şti. vekili, davacının ileri sürdüğü arızaların servis hizmeti ile giderildiğini ve kullanım hatasından meydana geldiğini beyan ederek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, benimsenen bilirkişi raporuna göre, kapı arızasının kullanım hatasından meydana geldiği ancak tavan çatlağının üretim hatası olduğu, araç bedelinden semen tenzili gerektiği gerekçesiyle 2775 numaralı senedin davalılardan tahsiline, fazla istemin reddine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı K. A.Ş vekilince temyiz edilmiştir.
Satım konusu aracın tavanında çatlak olduğu ve bunun üretim hatasından meydana geldiğini bilirkişi raporları ile belirlenmiş olup mahkemeninde kabulündedir. Bu durumda aracın tavanındaki çatlaktan aracın su aldığı ve bunun araçtan beklenen faydayı sağlamayı engellediği açıktır. Bu durumda insan taşıma işinde kullanılan aracın müşteri memnuniyetini sağlamadığı dikkate alındığında ticari olan aracın iadesine ve bedelin tahsiline karar verilmek gerekirken uygun olmayan miktarda semen tenziline hükmedilmesi isabetsiz olup hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan sebeple hükmün davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacının sair, davalı K. A.Ş'nin tüm temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istenmesi halinde temyiz eden davacı ve davalı K. A.Ş.'ne iadesine, 04.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
KOCAELİ-İZMİT TÜKETİCİ HAKLARI AVUKATI OLARAK HİZMETLERİMİZ VE İLETİŞİM
- Tüketicilerin hakem heyetlerine başvurmalarının sağlanması ve sonuçlarının takip edilmesi
- Tüketicilerin tüketici mahkemelerinde dava açmalarının sağlanması ve takibinin yapılması
- Satıcı, sağlayıcı ve aracıların haklarının korunabilmesi için sözleşmelerinin yapılması
- Satıcıların, sağlayıcıların ve aracıların reklam yaparken mevzuata uygun şekilde hazırlanmasının sağlanması
- Tüketicilerin seçimlik haklarının hukuki olarak kullanılması
Kocaeli’nde faaliyetlerine devam eden Polatoğlu Hukuk Bürosu Kocaeli’nde bulunan ofisimizde müvekkillerine ayıplı mallar karşısınında tüketicinin hakları, tüketicinin cayma hakkı, tüketicinin satın almış olduğu maldaki tamir ve onarım işlemleri, taksitli satış durumunda tüketicinin hakları, tüketicilerin tüketici kredi sözleşmelerindeki hakları, yanıltıcı reklam gibi konularda hizmet vermektedir. Tüketicilerin, satıcıların ve sağlayıcıların haklarının hukuki olarak kullanılması için Kocaeli Tüketici Avukatı olarak etkin çözümler üretmekteyiz.
Tüketici hakları konusunda bilgi almak için Kocaeli-İzmit'te bulunan Polatoğlu Hukuk Bürosuna iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.